Zuidstation en de opvangcrisis: gezondheids- en sociale diensten maken het verschil
De onveiligheid in en rond de Brusselse treinstations en de toename van het aantal aanvragers van internationale bescherming die op straat worden achtergelaten, zijn een smet op het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Maar met de vinger wijzen is niet de oplossing. Voor Bruss'help kunnen veiligheidsmaatregelen alleen de crisis verergeren. De meest doeltreffende antwoorden zijn sociaal en gezondheidsgerelateerd. Ze moeten worden ontwikkeld in overeenstemming met het actieplan dat de gewestregering heeft aangekondigd. Dit is onderverdeeld in 3 punten: veiligheid, sociale maatregelen en infrastructuur.
Voor Bruss'help zijn de meest effectieve antwoorden echter sociaal en gezondheidsgerelateerd - veiligheidsmaatregelen zouden de crisis zelfs kunnen verergeren. De toename van het crackgebruik is namelijk gekoppeld aan een toename van het aantal mensen dat ver van institutionele solidariteit leeft. Bruss'help roept op om publieke middelen in te zetten voor sociale en gezondheidsondersteuning voor crackgebruikers. Bruss'help waarschuwt ook voor de verleiding om uitsluiting toe te voegen aan uitsluiting door middel van repressie. Misdaad moet gestraft worden, niet de slachtoffers.
Bovendien houdt de toename van het aantal migranten op straat verband met de toename van het aantal situaties waarin FEDASIL opvang weigert. Bruss'help vraagt dat de twee andere gewesten, Wallonië en Vlaanderen, een grotere bijdrage leveren aan de opvang en dat er middelen worden vrijgemaakt om mensen te helpen de opvangcentra te verlaten en een woning te vinden, zodat er plaatsen vrijkomen in plaats van een systeem op te blazen dat altijd te klein zal zijn als er te weinig mensen vertrekken.
Dagelijks actieve organisaties
Terwijl de laatste telling in 2022 de aanwezigheid aantoonde van 809 mensen die de nacht doorbrachten in de openbare ruimte, bieden de mobiele teams COVER (Coördinatie, gezondheidsbewaking & schadebeperking) en ARTHA (mobiele steun voor druggebruikers in situaties van ballingschap en kwetsbaarheid), en sociale hulpdiensten (Samusocial, Diogènes, Straatverplegers, OCMW, Alias, Transit, Belgische Rode Kruis, om er maar een paar te noemen) ondersteuning, vermindering van gezondheidsrisico's en humanitaire noodoplossingen aan mensen in het Brussels Gewest.
Werknemers uit de sector zijn al dagelijks aan het werk in de buurt van Zuidstation om daklozen te helpen en te ondersteunen. In de afgelopen drie maanden hebben de werkers op het terrein bijna 500 daklozen geholpen, terwijl de projecten COVER en ARTHA, hoewel ze pas onlangs van start zijn gegaan, de afgelopen maanden al 30 mensen in zeer kwetsbare situaties hebben opgevangen.
Daarnaast spelen de noodopvangdiensten die door de Cocom en het Gewest worden ondersteund een essentiële rol: ze bieden onderdak aan 5.400 personen, onder wie 1.500 personen die internationale bescherming zoeken.
Zoals uit deze gegevens blijkt, zijn de diensten die momenteel een positieve impact hebben op de gebruikers van openbare ruimten, in het bijzonder wat betreft de opvang van aanvragers van internationale bescherming, de sociale sector en de gezondheidssector in Brussel.
Focussen op de gezondheids- en sociale sector voor een blijvende impact
Professionals in de gezondheids- en sociale sector spelen een cruciale rol als eerstelijnsspelers en leveren het grootste deel van de inspanningen. De middelen moeten worden geconcentreerd op het maken van een blijvende impact.
Als gemeenschappelijk orgaan voor de sociale actie en de gezondheidssector heeft Bruss'help het initiatief genomen om informatie over deze tweede noodoperatie door te geven aan de betrokkenen in de sector. Bruss'help zal de informatie waarover het beschikt blijven doorgeven aan de hulpverleners en kwetsbare personen. Deze informatie is van sociale aard en is geenszins bedoeld als ondersteuning van een hardhandig politieoptreden met fluwelen hand.
Het is ook niet de bedoeling dat ze een negatieve invloed hebben op de inspanningen van de politie. De sociale gezondheidssector en de politie hebben elk een verantwoordelijkheid. Bruss'help is verantwoordelijk voor de coördinatie van de noodhulp aan en de integratie van daklozen in het hele Gewest, ook in de stations en op het openbaarvervoernet. Dit vereist gestructureerd en regelmatig overleg met Safe.brussels, want ten dienste van het publiek moet een evenwicht worden gevonden dat rekening houdt met de belangen van daklozen, bewoners, werknemers en bezoekers.
Nu het aantal daklozen gestaag toeneemt en de hulpsector eronder lijdt, is de roep luid en duidelijk: we moeten de as sociaal-gezondheid versterken, zodat veiligheid en solidariteit hand in hand gaan.
