Telling 2024: Focus op profielen en trajecten van mensen zonder thuis
Het eindrapport van de achtste telling van mensen zonder thuis in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is nu beschikbaar. Na de publicatie van de eerste kwantitatieve resultaten in april – waaruit bleek dat 9.777 mensen werden geteld, een stijging van 24,5% sinds 2022 – verdiept dit tweede luik de kwalitatieve analyse van de profielen en trajecten van de betrokken personen.
Dankzij de inzet van 72 partnerorganisaties werden tijdens deze editie 5.134 vragenlijsten verzameld, bijna het dubbele van de pilootstudie in 2022. Deze waardevolle informatie verfijnt het inzicht in de realiteiten waarmee mensen zonder thuis worden geconfronteerd en de dynamieken van verarming in het Brusselse Gewest.
Noodopvang: een tijdelijke oplossing die permanent wordt
Van de respondenten in noodopvang leeft 1 op de 4 al meer dan twee jaar zonder thuis. Dit cijfer wijst op een structurele vastzetting in de noodopvang, die oorspronkelijk bedoeld was als tijdelijke oplossing in afwachting van duurzame huisvesting. Door het gebrek aan duidelijke uitstapmogelijkheden richting woonoplossingen, worden deze opvangcentra vaak noodgedwongen langdurige verblijfplaatsen – die zelden zijn aangepast aan de behoeften op lange termijn.
Alleenstaande vrouwen met kind(eren): kwetsbaarheid en onzichtbaarheid
1 op de 10 personen die in de structuren werd aangetroffen is een alleenstaande vrouw met kind(eren). Deze situaties brengen specifieke uitdagingen met zich mee: deze vrouwen zijn vaak onzichtbaar in de openbare ruimte, verblijven tijdelijk bij bekenden of in precaire opvangsituaties. Ze combineren woononzekerheid, isolement, een gebrek aan aangepaste oplossingen en een verhoogd risico op geweld. Hun opvang vraagt om specifieke aandacht en structurele antwoorden die rekening houden met de gendergerelateerde dimensies van armoede.
Rechteloosheid en gebrek aan verblijfsstatuut
1 op de 4 personen beschikt niet over een verblijfsstatuut, wat leidt tot een bijna volledige uitsluiting van fundamentele rechten: geen toegang tot een vervangingsinkomen, huisvesting, sociale begeleiding of gezondheidszorg.
Deze situatie van geïnstitutionaliseerde uitsluiting houdt honderden mensen vast in een voortdurende noodtoestand en onzichtbaarheid, met ernstige gevolgen voor hun fysieke en mentale gezondheid. Ze stelt ook het werk van professionals uit de sector zwaar op de proef en draagt bij tot de verzadiging van opvangplaatsen zonder perspectief op duurzame oplossingen.
Het volledige rapport, de infografiek met kerncijfers en de opname van het webinar met de resultaten zijn beschikbaar op onze website.
Wij danken oprecht alle professionals, instellingen en verenigingen die hebben bijgedragen aan het verzamelen van deze gegevens, die essentieel zijn om het pleidooi op het terrein te versterken en het overheidsbeleid beter te onderbouwen.