Telling 2024: Focus op profielen en trajecten van mensen zonder thuis
Het eindrapport van de achtste telling van mensen zonder thuis in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is nu beschikbaar. Na de publicatie van de eerste kwantitatieve resultaten in april, met een totaal van 9.777 getelde personen, wat een stijging van 24,5% betekent sinds 2022, gaat dit tweede luik dieper in op de kwalitatieve analyse van de profielen en trajecten van de betrokken personen.
Dankzij de inzet van 72 partnerorganisaties werden er in deze editie 5.134 vragenlijsten verzameld, bijna het dubbele van de pilootstudie in 2022. Deze waardevolle informatie verfijnt het inzicht in de leefrealiteit van mensen zonder thuis, en in de verergerende dynamieken van precaire situaties op het Brusselse grondgebied.
Noodopvang: langdurige verblijven in tijdelijke structuren
Onder de respondenten die in noodopvang verblijven, leeft 1 op de 4 al meer dan twee jaar zonder thuis. Dit cijfer wijst op een verankering van mensen in de noodhulp, bij gebrek aan alternatieven. Zonder gestructureerde uitstroommogelijkheden naar huisvesting, worden structuren die oorspronkelijk bedoeld waren als tijdelijke opvang, noodgedwongen permanente woonplekken — vaak niet aangepast aan de langetermijnnoden van de mensen.
Alleenstaande vrouwen met kinderen: kwetsbaarheid en onzichtbaarheid
Hoewel mannen nog steeds in de meerderheid zijn, is 1 op de 3 personen waarvoor een vragenlijst werd ingevuld een vrouw, en 1 op de 10 personen in de structuren is een alleenstaande vrouw met kind(eren). Deze situaties brengen specifieke uitdagingen met zich mee: deze vrouwen blijven vaak onzichtbaar in de publieke ruimte, verblijven in precaire omstandigheden bij kennissen of in niet-conventionele opvangvormen. Ze combineren residentiële instabiliteit, isolement, gebrek aan aangepaste oplossingen en verhoogde blootstelling aan geweld. Hun ondersteuning vereist specifieke aandacht en structurele oplossingen die rekening houden met de genderdimensie van armoede en bestaansonzekerheid.
Rechtenverlies en het ontbreken van een verblijfsstatuut
1 op de 4 bevraagde personen beschikt niet over een verblijfsstatuut, wat hen de toegang ontzegt tot fundamentele rechten zoals een leefbaar inkomen.
Deze situatie van geïnstitutionaliseerde non-rechtentoegang houdt honderden mensen gevangen in een realiteit van nood en onzichtbaarheid, met zware gevolgen voor hun fysieke en mentale gezondheid. Ze stelt ook grote uitdagingen aan de professionals op het terrein, en draagt bij tot de overbelasting van opvangplaatsen zonder perspectief op duurzame oplossingen.
Het volledige rapport, de infografiek met kerncijfers en de opname van het webinar met de resultaten zijn beschikbaar op onze website.
Wij danken oprecht alle professionals, instellingen en verenigingen die hebben bijgedragen aan het verzamelen van deze gegevens, die essentieel zijn om het pleidooi op het terrein te versterken en het overheidsbeleid beter te onderbouwen.