Sinds 2 augustus 2025 is de wet van 14 juli 2025, die de opvangwet van 2007 wijzigt, van kracht. Ze bepaalt de voorwaarden waaronder het recht op opvang voor bepaalde categorieën VIB (Verzoekers van internationale bescherming) kan worden beperkt, namelijk:

• VIB die internationale bescherming hebben gekregen in een andere EU-lidstaat, de zogenaamde “Statut M”-personen;

• VIB  ingediend namens een minderjarig kind wanneer de ouders al een definitief negatief besluit hebben gekregen over hun verzoek om internationale bescherming. Deze aanvragen worden nu beschouwd als vervolgaanvragen, waarvoor geen opvang meer wordt toegekend.

De materiële hulp voor deze twee categorieën is beperkt tot de terugbetaling van medische kosten via Fedasil. Het gaat dus om alleenstaande mannen, alleenstaande vrouwen en gezinnen die zich dagelijks in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevinden en opvang aanvragen.

Sinds de inwerkingtreding van deze wet heeft het Humanitair Hub 22 opvangaanvragen geregistreerd van gezinnen met een Statut M, bijna allemaal afkomstig uit Afghanistan, voor een totaal van 106 personen, waaronder een baby van 9 maanden. Het falingspercentage van de doorverwijzingen van het Hub naar het Samusocial bedroeg 85% in het laatste kwartaal (van juni tot augustus). Tegelijkertijd kunnen burgerinitiatieven het gebrek aan structurele opvang niet compenseren.

De arbeidsrechtbank heeft een eerste reeks vonnissen gewezen waarin Fedasil wordt veroordeeld tot het opvangen van gezinnen met een M-status.

Deze nieuwe bepalingen verhogen de druk op de Brusselse diensten, die al te kampen hebben met een structurele verzadiging van het opvangaanbod. De geweigerde gezinnen blijven achter op het grondgebied van het Gewest, zonder onmiddellijke oplossing, waardoor de last op het Brusselse hulp- en noodhulpsysteem komt te liggen. Zo heeft Samusocial de afgelopen weken een verontrustende stijging van het aantal weigeringen geregistreerd, met dagelijks tientallen geweigerde gezinnen. Ook de Humanitaire Hub constateert een toename van het aantal bezoekers, met gemiddeld 983 uitgedeelde maaltijden per dag in augustus 2025, tegenover 676 in januari 2025 (het gemiddelde in 2024 bedroeg 670 maaltijden per dag).

Meer in het algemeen past deze crisis in een context van verscherping van verschillende overheidsmaatregelen die de meest kwetsbare groepen nog kwetsbaarder maken en zo de vraag naar opvangvoorzieningen in Brussel doen toenemen. De hervorming van de Belgische werkloosheidswetgeving vanaf 2026 zal bijvoorbeeld een grote impact hebben op de OCMW's, die te maken zullen krijgen met een aanzienlijke toename van het aantal aanvragen voor een inkomen uit de sociale integratie als gevolg van de beperking van de duur van de werkloosheidsuitkeringen. Deze hervorming zal waarschijnlijk een directe impact hebben op de vraag naar noodopvang.

Bruss’help staat in permanent overleg met het kabinet van de minister-president, het kabinet van minister Alain Maron en Fedasil om de bevindingen van het terrein te delen en de situatie aan te kaarten.

Afdrukken E-mailadres

• Vorige
• Volgende