02/880.86.89 | info@brusshelp.org | Horaires

Pano Accueil NL

De website wordt druk vertaald. Wij danken u voor uw geduld en aarzel niet om contact met ons op te nemen indien nodig. Bedankt voor uw begrip.

Dakloosheid aanpakken via preventie, begeleiding en huisvesting

Bruss’Help is krachtens de ordonnantie van 14 juni 2018 (art. 62) belast met de coördinatie van noodhulpvoorzieningen en inschakelingsmaatregelen, evenals met het uitvoeren van studies en analyses over de problematiek van dakloosheid in Brussel.

Een actie-georiënteerd centrum: ons centrum, opgericht in 2019, verenigt Raadgevers die gespecialiseerd zijn in de studie van dak- en thuisloosheid, de coördinatie van projecten en globale interventievoorzieningen.

Meervoudige opdrachten: ondersteuning bij de planning, prognoses, ontwikkeling van een preventieve aanpak en begeleiding van de begunstigden naar duurzame oplossingen (toegang tot zorg, sociale rechten, huisvesting...).

We zijn een observatorium voor dak- en thuisloosheid: een documentatie- en onderzoekscentrum, dat een knooppunt is tussen de overheid en het maatschappelijk middenveld. Wij zijn gericht op "duurzame oplossingen en anticipatie".

 

  Onze visie  

 

In mei 2024 werd een nieuw artikel opgenomen in de Brusselse Huisvestingscode, in het hoofdstuk over sociale woningen: artikel 36bis!

Net zoals het mechanisme voorzien in artikel 36 – dat betrekking heeft op organisaties die werken rond intrafamiliaal geweld – bepaalt dit nieuwe artikel dat “elke sociale huisvestingsmaatschappij (SISP) één of meerdere samenwerkingsakkoorden afsluit over de prioritaire toewijzing van minstens 6% van het totaal aantal toewijzingen van het voorgaande jaar, met één of meerdere erkende Brusselse organisaties (…) door de COCOF, GGC of VGC (…) op voorwaarde dat deze organisaties instaan voor de begeleiding van de gehuisveste personen.”

Deze 6% moet worden bereikt tegen 2027, met een stapsgewijze verhoging: 3% in 2025 en 4,5% in 2026.

Daarnaast bepaalt dit artikel ook dat er een raamovereenkomst wordt afgesloten tussen de BGHM (SLRB), de sociale huisvestingsmaatschappijen en Bruss'help. Deze raamovereenkomst voorziet onder meer dat Bruss'help verantwoordelijk is voor de identificatie van kandidaat-huurders, het voorstellen van begeleidende organisaties, en de jaarlijkse evaluatie van het systeem van prioritaire toewijzing samen met de BGHM.

De uitvoering van artikel 36bis vergde een langdurig voorbereidend werk, uitgevoerd door de Federaties, de BGHM, de SISP’s en Bruss'help. Dit heeft in januari 2025 geleid tot de opstelling van twee overeenkomsten:

  • een raamovereenkomst,

  • een modelovereenkomst.

 

Uit de raamovereenkomst onthouden we de volgende hoofdpunten:

  • Bruss'help delegeert de identificatie van kandidaat-huurders aan de operatoren, die hiervoor een specifieke overeenkomst met Bruss'help afsluiten (de zogenaamde overeenkomst tussen operatoren en Bruss'help, waar we later op terugkomen);

  • Bruss'help en de BGHM zorgen voor een jaarlijkse evaluatie en doen aanbevelingen. Bruss'help stelt ook driemaandelijkse kwantitatieve rapporten op;

  • er is een "alarmbelmechanisme" voorzien, dat operatoren en SISP’s in staat stelt om zich in geval van moeilijkheden te wenden tot de BGHM of Bruss’help, met als doel om via bemiddeling een oplossing te vinden;

  • de begeleiding van de bewoners wordt vastgelegd in de modelovereenkomsten tussen operatoren en SISP’s, rekening houdend met hun duur en modaliteiten (afhankelijk van het publiek en de begeleidende diensten).

 

De modelovereenkomst bevat onder andere:

  • de verplichtingen van de SISP’s,

  • de verplichtingen van de operatoren, voornamelijk inzake begeleiding van de kandidaat-huurders,

  • en de mogelijkheid om bestaande overeenkomsten op basis van artikel 37 over te dragen naar artikel 36bis.

 

Na hun opstelling zijn deze twee overeenkomsten gevalideerd door elke Brusselse SISP, de BGHM en Bruss’help. De definitieve validatie en verspreiding vond plaats in juni 2025.

Tegelijkertijd werkte Bruss’help ook aan een derde overeenkomst, die hen verbindt met de operatoren. Hieruit onthouden we vooral:

  • de modaliteiten van de delegatie van de identificatie van kandidaat-huurders aan erkende operatoren;

  • de modaliteiten voor monitoring en dataverzameling (via een speciaal digitaal instrument), die door de operatoren aan Bruss’help worden overgemaakt voor de opstelling van de kwantitatieve rapporten en de jaarlijkse evaluatie;

  • de rol van Bruss’help als facilitator bij de uitvoering van de overeenkomsten met de operatoren.

Deze derde (en laatste, beloofd!) overeenkomst is sinds mei beschikbaar voor alle operatoren die erom verzoeken (via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.).

 

Om het – complexe! – mechanisme van artikel 36bis beter te laten begrijpen, organiseerde Bruss’help in april 2025 een informatieve uitwisselingsvoormiddag voor de operatoren uit de sector, met de steun van de Federaties. Deze bijeenkomst had als doel het kader te verduidelijken, maar ook samen na te denken over hoe een constructieve samenwerking tussen SISP’s en operatoren, en tussen de operatoren onderling, gewaarborgd kan worden.

In dat kader werden verschillende pistes besproken en worden momenteel geleidelijk aan geïmplementeerd:

  • Een lijst met contactpersonen aan zowel SISP- als operatorzijde is nu beschikbaar;

  • Er vonden en vinden nog verschillende ontmoetingen plaats tussen Bruss’help, de BGHM en de SISP’s – met als doel een beter begrip van de sector, zijn werking en realiteiten, en vice versa;

  • Overlegmomenten tussen operatoren zijn gepland vanaf september 2025;

  • Enz.

 

Tot slot blijft Bruss'help beschikbaar voor operatoren met vragen of suggesties over de uitvoering van artikel 36bis: aarzel dus niet om contact op te nemen via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Op 13 en 14 mei jongstleden was Bruss’help in Athene om deel te nemen aan de Algemene Vergadering van FEANTSA, de Europese Federatie van Nationale Organisaties die met Dak- en Thuislozen werken, én aan het jaarlijkse forum.

Twee intensieve dagen, rijk aan ontmoetingen en uitwisselingen met Europese actoren die werken rond de preventie van dak- en thuisloosheid. Een mooie gelegenheid om inspirerende getuigenissen van veldwerkers en boeiende presentaties van academische actoren te beluisteren, deel te nemen aan workshops en lokale initiatieven te ontdekken.

Twee thema’s kwamen bijzonder sterk naar voren en trokken de aandacht van Pierre-Yves Lux, coördinator van het Masterplan, die Bruss’help vertegenwoordigde:

  • DataHet belang van gegevens, hun verzameling, verwerking en analyse, is cruciaal voor de ontwikkeling van goed onderbouwd beleid en effectieve preventiemechanismen tegen dak- en thuisloosheid. Dit is een zorg die in heel Europa leeft. De gegevens uit tellingen zijn uiteraard belangrijk, maar het vermogen om ook “real-time” data te genereren, op te volgen en te analyseren biedt een duidelijke meerwaarde.
  • Noodopvang vs. huisvesting: In heel Europa is een paradigmaverschuiving aan de gang. Moeten we, om het probleem van dakloosheid aan te pakken, blijven inzetten op noodopvang (of deze zelfs versterken) of moeten we prioritair inzetten op toegang tot duurzame huisvesting voor iedereen?
    Deze vraag is opzettelijk prikkelend en kent uiteraard geen eenvoudig of binair antwoord. Toch helpt ze om het recht op wonen opnieuw centraal te stellen in de preventie van dak- en thuisloosheid, en om na te denken over hoe mensen begeleid kunnen worden van noodopvang naar stabiele huisvesting.

Het forum was dan ook een waardevolle gelegenheid om het Brusselse preventiebeleid te voeden, met name het Masterplan voor het beëindigen van dakloosheid, én om de banden met andere Europese organisaties die dezelfde missie delen te versterken.

Dank aan FEANTSA en haar hele team voor de organisatie – tot volgend jaar in Warschau!

Het eindrapport van de achtste telling van mensen zonder thuis in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is nu beschikbaar. Na de publicatie van de eerste kwantitatieve resultaten in april, met een totaal van 9.777 getelde personen, wat een stijging van 24,5% betekent sinds 2022, gaat dit tweede luik dieper in op de kwalitatieve analyse van de profielen en trajecten van de betrokken personen.

 

Dankzij de inzet van 72 partnerorganisaties werden er in deze editie 5.134 vragenlijsten verzameld, bijna het dubbele van de pilootstudie in 2022. Deze waardevolle informatie verfijnt het inzicht in de leefrealiteit van mensen zonder thuis, en in de verergerende dynamieken van precaire situaties op het Brusselse grondgebied.

Noodopvang: langdurige verblijven in tijdelijke structuren

 

Onder de respondenten die in noodopvang verblijven, leeft 1 op de 4 al meer dan twee jaar zonder thuis. Dit cijfer wijst op een verankering van mensen in de noodhulp, bij gebrek aan alternatieven. Zonder gestructureerde uitstroommogelijkheden naar huisvesting, worden structuren die oorspronkelijk bedoeld waren als tijdelijke opvang, noodgedwongen permanente woonplekken — vaak niet aangepast aan de langetermijnnoden van de mensen.

Alleenstaande vrouwen met kinderen: kwetsbaarheid en onzichtbaarheid

 

Hoewel mannen nog steeds in de meerderheid zijn, is 1 op de 3 personen waarvoor een vragenlijst werd ingevuld een vrouw, en 1 op de 10 personen in de structuren is een alleenstaande vrouw met kind(eren). Deze situaties brengen specifieke uitdagingen met zich mee: deze vrouwen blijven vaak onzichtbaar in de publieke ruimte, verblijven in precaire omstandigheden bij kennissen of in niet-conventionele opvangvormen. Ze combineren residentiële instabiliteit, isolement, gebrek aan aangepaste oplossingen en verhoogde blootstelling aan geweld. Hun ondersteuning vereist specifieke aandacht en structurele oplossingen die rekening houden met de genderdimensie van armoede en bestaansonzekerheid.

Rechtenverlies en het ontbreken van een verblijfsstatuut

1 op de 4 bevraagde personen beschikt niet over een verblijfsstatuut, wat hen de toegang ontzegt tot fundamentele rechten zoals een leefbaar inkomen.

 

Deze situatie van geïnstitutionaliseerde non-rechtentoegang houdt honderden mensen gevangen in een realiteit van nood en onzichtbaarheid, met zware gevolgen voor hun fysieke en mentale gezondheid. Ze stelt ook grote uitdagingen aan de professionals op het terrein, en draagt bij tot de overbelasting van opvangplaatsen zonder perspectief op duurzame oplossingen.

 

 


 

Het volledige rapport, de infografiek met kerncijfers en de opname van het webinar met de resultaten zijn beschikbaar op onze website.

Wij danken oprecht alle professionals, instellingen en verenigingen die hebben bijgedragen aan het verzamelen van deze gegevens, die essentieel zijn om het pleidooi op het terrein te versterken en het overheidsbeleid beter te onderbouwen.

Beste partners,

 

We zijn verheugd om met jullie de publicatie van ons activiteitenverslag 2024 te delen!

 

Ontdek een fragment uit het voorwoord:

"Op het moment dat we dit verslag schrijven is het Brussels Gewest al 9 maanden in rep en roer, worden wijken geterroriseerd door schietpartijen en legt de federale regering de laatste hand aan een akkoord dat zeer ongunstig is voor het Hoofdstedelijk Gewest. De onzekerheid is enorm. En dan hebben we het nog niet eens over de internationale en Europese situatie.

De realiteit van onze sector wijst ook op een enorm collectief falen: Brussel heeft nog nooit zoveel mensen slecht gehuisvest gezien. De telling van 2024 bevestigt dit: in november 2024 werden in ons gewest 9.777 daklozen geteld.

We hebben dus de verantwoordelijkheid om een wenselijke horizon te creëren."

 

Wil je meer weten? Raadpleeg hier het volledige verslag.

 

We herinneren jullie er ook aan dat de volledige resultaten van de telling 2024 op 18 juni worden voorgesteld. Schrijf je hier in om deel te nemen.

 

Met vriendelijke groeten,

 

Het Bruss'help-team

Op 28 januari organiseerden de federaties AMA & BICO, in samenwerking met Bruss’help, een ochtendsessie waarin hun leden en ons team in dialoog konden treden. Dit moment bood de gelegenheid om elkaars rollen beter te begrijpen, de strategische prioriteiten van Bruss’help voor 2025 te presenteren en samen enkele belangrijke uitdagingen in de sector te bespreken.

Bruss’help en zijn actieplan 2025

De ochtend begon met een presentatie van het actieplan 2025 van Bruss’help, dat past binnen het Beheerscontract en de Ordonnantie van 2018.

Dit plan, ontwikkeld door het hele team, heeft als doel de taakverdeling te optimaliseren en de doelstellingen van de organisatie te verduidelijken aan de hand van drie complementaire strategische pijlers:

  • Oriënteren: Een efficiënt systeem en tools ontwikkelen die het werk van onthaal, oriëntatie en begeleiding vergemakkelijken, zowel voor Bruss’help als voor de actoren in de sector. Dit omvat onder andere de opzet van een gewestelijke inventaris van beschikbare opvangplaatsen en de optimalisatie van de verdeling van begunstigden, in lijn met maatregel 17 van het Masterplan.

  • Coördineren: Specifieke actoren samenbrengen en coördineren binnen een coherente, globale dynamiek om de impact van acties in het Brussels Gewest te versterken. Dit omvat het animeren van de CUCI, het opvolgen van het Masterplan, het verbeteren van de coördinatie van de Brussels Deal, en het ondersteunen van duurzame huisvestingsprojecten.

  • Analyseren: Gegevens verzamelen, centraliseren en analyseren om observaties en aanbevelingen te formuleren die bijdragen aan de verbetering van praktijken en het beleid. Deze analyse omvat de meting van impact, de valorisatie van resultaten en ondersteuning van de operationele teams van Bruss’help en de sector.

Workshops over huisvesting en het Masterplan

Het tweede deel van de ochtend draaide rond twee cruciale thema’s:

  • Sociale huisvesting en artikel 36bis: Deze bepaling stelt dat minstens 6% van de sociale woningen tegen 2027 moet worden toegewezen aan daklozen, met een gefaseerde uitvoering: 3% in 2025, 4,5% in 2026 en 6% in 2027. De toepassing ervan roept nog vragen op over de praktische uitvoering en de coördinatie tussen huisvestingsactoren en sociale hulpverlening.

  • De implementatie van het Masterplan: Dit strategische plan, gepubliceerd in april 2024, bevat 35 maatregelen om dakloosheid in Brussel tegen 2030 te beëindigen. De uitdaging is nu de operationele uitvoering ervan, in overleg met alle betrokken partijen.

Deze ontmoeting bood de deelnemers de kans om ervaringen en terreinuitdagingen te delen en de samenwerking tussen Bruss’help en de sector te versterken. Een gezamenlijke doelstelling kwam naar voren: een efficiënter en solidaire opvang- en ondersteuningsstructuur opbouwen in het Brussels Gewest.