De uitbreiding van de transversale cel was een direct gevolg van de toename van het aantal leden van het Bruss’help-team.

Met het oog op een vlotte interne organisatie op maat van de uitgebreide opdrachten van het bedrijf, werden de bestaande processen versterkt en de acties gediversifieerd. In 2022 waren die acties voornamelijk gericht op de versterking van de interne beheerprocedures, de implementatie van een analytische boekhouding en de professionalisering van de communicatie.

HR en continuïteit van de activiteiten

Recruiting en nieuwe functies

2022 was een druk jaar op het vlak van recruiting. Er werden 11 nieuwe collega’s aangenomen en drie nieuwe functies opgericht (communicatieverantwoordelijke, Oekraïne-consulent, schoonmaker). 

Door de oorlog in Oekraïne gingen er in 2022 veel inspanningen naar de oprichting van een team dat de gerelateerde opdrachten op zich nam.

Op 31 december 2022 bedroeg het totale aantal medewerkers 19.

Om te anticiperen op de gevolgen voor de begroting, werd een meerjarenbegroting opgesteld tot 2027.

Organigram
Situatie op 31 december 2022

Bepaling van de rollen en interventiegebieden in het werk 

Wat het welzijn op het werk betreft, ging bijzondere aandacht naar de individuele opvolging van elke werknemer door Geoffrey Cantiniaux en de directie, om met elke medewerker een stappenplan op te stellen voor de verschillende projecten en opdrachten die in de loop van het jaar zouden worden uitgevoerd.

Wat betreft onze vergaderingen hebben we het hele jaar door teammeetings georganiseerd om een groepsdynamiek op te bouwen. Er werd een teambuilding (escape game) georganiseerd om de banden tussen de verschillende medewerkers en cellen van de organisatie te versterken.

Opleidingsbeleid

Er ging bijzonder veel aandacht naar de ontwikkeling van de interne vaardigheden in het kader van onze verbintenis rond de organisatie van opleidingen. Er werden ook leersessies georganiseerd om de soft skills van het team te versterken: vergaderingen leiden, assertief zijn, een team managen en collectieve intelligentie bevorderen. Maar er vonden ook infosessies plaats over het gebruik van bepaalde software (WinBooks, Outlook, BPMN), het beheer van overheidsopdrachten, veiligheid op het werk (EHBO en brandbestrijding), maar ook lessen Nederlands en opleidingen over de opvangcrisis. 

Er werden ook interne opleidingen gegeven (onder collega’s) over vreemdelingenrecht, overheidsopdrachten voor een laag bedrag, en conflictbemiddeling en -beheer.

Doordat het personeelskader evolueert, heeft Bruss’help ook 2 EHBO’ers en 3 brandstewards aangesteld.

Het totale opleidingsbudget bedroeg € 11.972,85, oftewel € 630 per medewerker. Directie – coördinatie: € 2.068.

Er waren in totaal 87 opleidingsdagen, oftewel 4,5 dag per medewerker.

Beheer en financiën

Digitalisering van de boekhouding

In de loop van 2022 heeft Bruss’help zijn boekhouding geoutsourcet aan het externe accountantskantoor Finaudit.

De boekhouding werd gedigitaliseerd voor de verbetering van de processen en een efficiënter beheer. Er worden veel minder papieren documenten gearchiveerd en behandeld en alle boekhoudkundige stukken worden voortaan gedigitaliseerd. Deze stukken worden vervolgens gecodeerd en beheerd in Winbooks, een interactieve, verbonden software waarmee we onze boekhouding beheren.

Reporting

Onze nieuwe administratief en financieel verantwoordelijke, Lucien Mukenge, implementeerde een genormaliseerd rekeningstelsel en een analytische boekhouding.

Er werden ook reportingtabellen opgesteld, om te beantwoorden aan de vereisten van verschillende subsidiegevers en om het voor ons mogelijk te maken het budget per project en per geldschieter beter op te volgen.

Versterking van de interne beheerprocedures

Met het doel onze organisatie te professionaliseren, hebben we procedures ingevoerd rond overheidsopdrachten. Er werd een cel opgericht om de overheidsopdrachten op te volgen, bestaande uit onze juriste Pauline Tombus, onze HR-verantwoordelijke Geoffrey Cantiniaux, en onze administratief en financieel verantwoordelijke Lucien Mukenge.

Deze cel stelde verschillende formulieren ter beschikking van het personeel, zoals een uitgave-aanvraag of een kostennota. Die moeten nauwkeurig worden ingevuld en aan hen worden bezorgd opdat de aanvragen kunnen worden nagekeken en goedgekeurd.

Daarnaast worden de procedures van het advocatenkantoor Sotra voortgezet om de statuutwijziging van onze organisatie te verhelderen.

Financieel verslag

De financiering van 2022 wordt gekenmerkt door bijkomende financiële middelen die door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden toegekend. Zoals elk jaar werd een COCOM-toewijzing toegekend om de personeels- en werkingskosten te dekken overeenkomstig de ordonnantie van 14 juni 2018 betreffende noodhulp en de integratie van daklozen, waaraan een bijkomende € 120.000 cofinanciering werd toegevoegd in het kader van het project "Rights First" van de Europese Commissie.

Het Rights First-project, dat op 1 januari 2022 van start is gegaan, heeft een goedgekeurde begroting van € 1.290.278, medegefinancierd door 20% van de COCOM en 80% van de Europese Commissie. Hoewel het grootste deel van het budget de personeelskosten dekt, heeft de Europese Commissie aangekondigd dat de financiering geen salarisindexering zal dekken. Een eerste tranche van de subsidie werd in 2022 aan Bruss'help betaald om de kosten van het jaar te dekken, die aan de partners (New Samusocial, L'Ilot, HOBO, Diogenes, Sant Joan de Déu) werden doorgegeven naar rato van hun deelname.

De oorlog in Oekraïne heeft Bruss'help ertoe aangezet te reageren op de crisis op het gebied van preventie, oriëntatie en integratie van kwetsbare personen uit Oekraïne, door deel te nemen aan missies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, waarvoor dit laatste een subsidie van € 101.618 heeft toegekend. Deze missies zullen vanaf 2023 worden uitgebreid tot andere groepen.

IT

In 2022 ondernam Bruss’help tal van informatica-activiteiten. Het was een bijzonder productief jaar, want er werd vooruitgang geboekt in verschillende belangrijke projecten die een positieve bijdrage leverden aan de ontwikkeling van het bedrijf. Sommige projecten werden zelfs voltooid.

De overgang naar Office 365 en de overzetting van alle gegevens werden in april 2022 afgerond. Deze nieuwe software maakt het voor ons gemakkelijker om gegevens te bewaren en te archiveren, contacten te delen, lokalen te reserveren en nog veel meer. Onze IT-manager, Steven D’Heygere, heeft opleidingssessies voor het personeel georganiseerd, zodat alle medewerkers begrijpen hoe ze de nieuwe kantoor- en opslagsoftware moeten gebruiken en hoe ze gegevens kunnen toevoegen aan de verschillende communicatiekanalen van Bruss’help.

In 2022 werden nog drie andere conceptuele opdrachten uitgevoerd door Steven D’Heygere:

• Vernieuwing van de dispatchingsoftware: de software die de cel Doorverwijzing gebruikt voor dispatching binnen het hulpverleningsnetwerk, werd aangepast tijdens de coronapandemie om beter in te spelen op de uitzonderlijke vraag tijdens deze crisisperiode. In 2022 was de situatie geëvolueerd en moest de tool worden bijgewerkt, om in te spelen op de nieuwe uitdagingen voor het beheer van dakloosheid.

• Modernisering van de processen voor oproepbeheer: de cel Doorverwijzing stapte over van Excel-documenten naar een gecentraliseerde database. Daardoor kunnen de maatschappelijk werkers hun oproepen nu efficiënter, maar ook sneller afhandelen, aangezien ze alle informatie gemakkelijker terugvinden.

• Telling 2022: een informaticatool voor de tellingsverantwoordelijke, Louise Paquot, om de efficiëntie van de tellingsprocedure in 2022 te maximaliseren. Deze procedure is blijven evolueren sinds de eerste edities van de telling.

Communicatie

Uitwerking van een externe communicatiestrategie

Bruss’help heeft dit jaar gebruikt om zijn imago vorm te geven en zijn identiteit te versterken. Sinds de aanstelling van onze communicatieverantwoordelijke, Eva Salman, was een van haar grootste prioriteiten om een duidelijke visuele identiteit voor ons merk uit te werken, door in al onze communicatie dezelfde grafische regels toe te passen. Zo werden de communicatiekanalen waartoe het team toegang heeft, aangepast en uitgebreid en schakelden we een fotograaf in om een beeldbank aan te leggen.

Om de zichtbaarheid van de organisatie te vergroten, werd de digitale identiteit van Bruss’help geoptimaliseerd. Als innovatieve en moderne organisatie moeten we actief zijn op sociale media. We hebben onze Facebook- en LinkedIn-profielen herwerkt en uitgebreid, zodat ze nu actieve communicatiekanalen zijn via welke we informatie uitwisselen met de sector en met het grote publiek. We deelden regelmatig nieuwe informatie, zodat we minstens om de twee weken een nieuw bericht postten.

Met datzelfde doel werd ook de website herwerkt voor een vlottere navigatie en een intuïtievere gebruikservaring. Er werden ook een designconcept en een plan voor de Nederlandse vertaling van de website uitgewerkt in overleg met onze IT-manager Steven D’Heygere en onze directieassistente Kathleen De Ruyter. In de loop van 2023 willen we een definitieve versie klaar hebben.

In de loop van 2022 werd een project opgestart om de newsletters van Bruss’help te transformeren en te moderniseren. De mailingstatistieken werden geanalyseerd om de verzendingsprocessen te verbeteren. Dankzij de hulp van Steven D’Heygere schakelden we over naar een nieuw, efficiënter systeem om newsletters te sturen dat beter is afgestemd op de behoeften van de organisatie. Daarnaast werd het traditionele PILS-platform hervormd, waardoor het nu vlotter leesbaar is. In januari 2023 staat de lancering van een nieuw format gepland.

In het kader van de ontwikkeling van de communicatie met het grote publiek werd een mediarelatiestrategie uitgewerkt om uitgebreider te communiceren met het grote publiek. Het persregister werd bijgewerkt en aangevuld met relevante perscontacten waar we regelmatig contact mee hebben. Bijgevolg is onze exposure met 50% gestegen: in 2022 werden we 151 keer vermeld in de media. Deze artikelen waren over het algemeen positief en de berichtgeving lag in lijn met de rest van de sector.

Versterking van interne communicatie

Omdat het personeel sterk is toegenomen, heeft het transversale team interne communicatietools ontwikkeld. Het intranet ontstond uit de samenwerking tussen de communicatieverantwoordelijke en de IT-manager. Het werd aan het einde van het tweede semester van 2022 ter beschikking gesteld van het team. Op dit platform staan alle gegevens over de organisatie, zoals de procedures en administratieve documenten. Men kan via deze weg ook nieuws verspreiden over de sector en over de verschillende cellen. Het doel is om meer transparantie te scheppen tussen de medewerkers, zowel wat betreft de toegang tot interne informatie en documenten als wat betreft de communicatie over de acties van Bruss’help.

Texte encadré sur la photo

Nagekomen verbintenissen

Herinvoering en uitbouw van een ondersteuningsfunctie voor onze teams

Begeleiding van medewerkers met het oog op verantwoordelijkheden en het behalen van targets

Versterking van de interne beheerprocedures en implementatie van een kader voor goed bestuur.

Professionalisering van de intrasectorale communicatie

Afdrukken E-mailadres

De cel Doorverwijzing heeft in 2022 haar bestaande activiteiten gestabiliseerd, maar is ook gegroeid.

De stappen die de afgelopen jaren werden ondernomen om dak- en thuislozen door te verwijzen, werden bestendigd door de training van ons team, de professionalisering van onze tools en het bezoek van verschillende partners.

De cel Doorverwijzing is ook sterk gegroeid in het afgelopen jaar, want de cel nam de doorverwijzing van de Oekraïense begunstigden van tijdelijke bescherming voor haar rekening. Deze toename van activiteiten werd mogelijk gemaakt door de versterking van het team.

Doorverwijzing daklozen

De cel Doorverwijzing heeft verschillende acties ondernomen om haar basismissie voort te zetten: dak- en thuislozen doorverwijzen en hulpverleners daarbij helpen. 

Het dagoverzicht van beschikbare opvangplaatsen – een algemene informatietool voor hulpverleners – werd verbeterd en is nu vollediger, duidelijker en sneller beschikbaar. Praktijkwerkers wensen in real time informatie te krijgen over de beschikbare plaatsen. Bruss’help heeft nagedacht over hoe we aan die verwachting zouden kunnen voldoen.

Het team van maatschappelijk werkers, bestaande uit Elyne Kamanzi, Abdessamad Mejdoub en Anastasiya Zavrachayeva, heeft een steunpunt ontwikkeld voor Brusselse hulpverleners die doorsneegevallen willen doorverwijzen naar nood- en inschakelingscentra. Er werd ook regelmatig een beroep gedaan op de expertise van het team voor de doorverwijzing van begunstigden met speciale behoeften (VVC, LGBT, verslaving...). De cel bood niet alleen hulp bij doorverwijzing naar opvang, maar ook bij gerelateerde problemen (juridische hulp, noodhulp...).

In de loop van 2022 bleef de cel Doorverwijzing mensen doorverwijzen naar hotels en noodvoorzieningen waarvoor ze een mandaat had.

Families die werden doorverwezen naar het centrum Lemonnier, beheerd door het Rode Kruis, werden op een wachtlijst gezet die werd beheerd door de cel Doorverwijzing van Bruss’help. De aanvragen kwamen van verschillende diensten: OCMW’s, ziekenhuizen, ONE, noodopvangcentra... In 2022 vonden 51 gezinnen op die manier hun weg naar dit centrum. Het centrum Lemonnier is een onmisbare speler in de noodopvangsector voor gezinnen en krijgt steeds meer aanvragen binnen. Het bood ook een oplossing voor moeders met pasgeboren kindjes die net uit de kraamkliniek kwamen.

Doorverwijzing naar hotels

Tijdens de coronacrisis werd de hulpverleningssector geconfronteerd met een afname van zijn opvang- en huisvestingscapaciteit. Door de lockdown was er dringend nood aan extra plaatsen. Er werden verschillende initiatieven op touw gezet om daklozen op te vangen, door de dagcentra te versterken en een COVID-centrum op te richten. In deze situatie werd de hotelsector aangesproken om noodopvang te bieden aan daklozen, met de medewerking en de inbreng van hulp- en zorgverleners.
Bruss’help is verantwoordelijk voor het doorverwijzen van de doelgroep naar deze hotels, voor de opvolging en voor de evaluatie van deze initiatieven.

Tijdens de tweede besmettingsgolf werden 950 plaatsen gecreëerd in 12 hotels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Op 1 januari 2022 waren er nog steeds 182 plaatsen beschikbaar in 6 hotels: een hotel dat werd beheerd door DoucheFLUX (30 plaatsen), hotel Fierlant (50 plaatsen), hotel Belvue (38 plaatsen), Home Less Vincula (24 plaatsen GGC), H.I.T. 18-24 (10 plaatsen) en Mam’solo (30 plaatsen).

De projecten in Hotel Fierlant, Belvue en Mam’solo werden op 30 april 2022 afgesloten.

In het tweede semester werden er nog steeds mensen doorverwezen naar hotels, namelijk naar de projecten H.I.T. 18-24 (jongeren) en DoucheFLUX (vrouwen). Doorverwijzingen naar het project Home Less Vincula verliepen via Source. Voor elke doorverwijzing werd een minimale sociale fiche opgesteld, zodat de doorverwijzende dienst en de beheerder van het hotel over dezelfde informatie beschikten. Nu het project al meerdere maanden loopt, moeten we vaststellen dat er lang niet genoeg plaatsen beschikbaar zijn voor alle aanvragen op de wachtlijst van Bruss’help.

* Deze cijfers gaan enkel over de doorverwijzing van alleenstaande personen en gezinnen. De aanvragen voor project H.I.T. 18-24 werden niet meegeteld.

Meer gedetailleerde gegevens: evaluatie van de sociale projecten in hotels, pagina [hoofdstuk 3.1].

Bezoek aan opvangcentra en onthaalhuizen

Om de kennis van de sector en de relevante actoren bij te schaven, hielpen de leden van de cel Doorverwijzing regelmatig praktijkbezoeken organiseren. Die bezoeken vonden plaats in onthaalhuizen en noodopvangcentra, maar ook bij andere actoren uit de sector, zoals dagcentra en andere organisaties.

Het doel van deze bezoeken is om een beter wederzijds beeld te vormen van deze instellingen en teams. Elk bezoek is een gelegenheid om de vestiging, het project en de werkwijze van een partner beter te leren kennen. Het is ook een gelegenheid om in gesprek te gaan over de diensten van Bruss’help en te bedenken hoe we de samenwerking kunnen verbeteren om uiteindelijk de begunstigden beter van dienst te zijn.

De informatie die we tijdens deze bezoeken verzamelen, kunnen we onder meer gebruiken om de tool Help in Brussels aan te vullen en bij te werken.

“Het is leuk dat we de centra waarmee we samenwerken zelf eens kunnen bezoeken! Ik had me er iets helemaal anders bij voorgesteld! Ik dacht dat het gewoon hotels waren. Maar een onthaalhuis is meer dan zomaar een slaapplek. Er worden activiteiten voor het hele gezin georganiseerd en elk gezin dat we doorverwijzen wordt opgevolgd en geholpen door een multidisciplinair team. "

Anastasiya Zavrachayeva, maatschappelijk werkster van Bruss’help.

“Ik werk als maatschappelijk werkster in de cel Doorverwijzing van Bruss’help. Door verschillende onthaalhuizen te bezoeken, ontdekte ik hoe het er in de praktijk aan toe gaat en kreeg ik een beter idee van de diensten die onze gebruikers aangeboden krijgen, het doelpubliek en de begeleiding die de begunstigden moeten krijgen voor ze worden doorverwezen naar een specifieke instelling. Zo kan ik in de toekomst beter communiceren met onze partners die meer informatie willen over de werking en modaliteiten van de onthaalhuizen in het Brussels Gewest. Ik vind het ook belangrijk om banden op te bouwen met praktijkwerkers voor een goede professionele samenwerking rond de opvolging van de dossiers, en om geïnformeerd te blijven over de plaatsen die beschikbaar zijn in de bestaande huisvestingsinstellingen.

Wanneer begunstigden worden doorverwezen naar een nieuwe instelling, willen ze gerustgesteld worden over de kleinste details. Dankzij deze bezoeken kan ik hen ook beter helpen wanneer ik hen doorverwijs.

Elyne Kamanzi, maatschappelijk werkster van Bruss’help.

Help in Brussels

Het hoofddoel van ons team is om iedereen betrouwbare en actuele informatie te bezorgen via de tool Help in Brussels. Deze tool is voor iedereen toegankelijk en wordt gebruikt door professionals, door de begunstigden zelf, maar ook door het grote publiek.

De maatschappelijk werkers zetten zich dus in om deze informatie – onder meer over het aanbod van het moment, de openingsuren van de centra... – regelmatig bij te werken. Dat doen ze door op bezoek te gaan bij de partners, door hen te bellen en door regelmatig contact met hen op te nemen, of soms geven de partners zelf nieuwe informatie door.

Bruss’help onderhoudt niet enkel deze digitale tool, maar verdeelt ook nog altijd papieren kaarten op vraag.

Help in Brussels in enkele cijfers:

5 noodopvangcentra

31 onthaalhuizen

26 dagcentra

Goede praktijken:

• De hotline van Bruss’help is een halve dag per week gesloten, zodat het team op bezoek kan gaan bij partners, teamvergaderingen kan organiseren en cursussen kan volgen. Om beter te kunnen inspelen op de behoeften van de gebruikers, werd besloten om deze halve sluitingsdag te verplaatsen naar een ander moment dan vrijdagnamiddag, om beschikbaar te blijven voor noodgevallen vóór het weekend.
• Dit jaar kreeg ons team van de cel Doorverwijzing de kans zijn kennis te delen om de sociale hotlines voor mensen met speciale behoeften te versterken. Zo waren onze maatschappelijk werkers samen met de GGC aanwezig tijdens de eerste dagen van het BHOC.

Coördinatie van de activiteiten:

Dankzij nieuwkomer Eléonore de le Court werd de coördinatie van de activiteiten versterkt. Met haar als activiteitencoördinatrice was de operationele cel voltallig. In juni werd ze aangeworven om een operationele strategie uit te werken voor Bruss’help, maar ze hielp ook mee aan de implementatie van de doorverwijzingsprocedures voor Oekraïense vluchtelingen.

Hervatting van de gestructureerde vergaderingen met noodhulpverleners.

Sinds juni organiseert Bruss’help weer regelmatig vergaderingen met noodhulpverleners. De vergaderingen vinden om de twee weken plaats met verschillende noodhulpverleners (BelRefugees, het Ariane-centrum, het Rode Kruis, Hoeksteen, New Samusocial, Dokters van de Wereld, Bruss’help) om informatie te delen en de acties van verschillende actoren te coördineren.

De volgende onderwerpen worden tijdens alle vergaderingen behandeld: de beschikbare plaatsen, nieuwe informatie over de centra (ook openingen en sluitingen) en (volks)gezondheidsgerelateerde kwesties. Crisisbeheer is ook een belangrijk onderwerp tijdens deze vergaderingen.

Doorverwijzing Oekraïense vluchtelingen

De cel Doorverwijzing was een onmisbare schakel voor de dispatching van Oekraïense begunstigden van tijdelijke bescherming. De cel hielp in het bijzonder personen die ingeschreven waren in het nationale bevolkingsregister in een van de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en voor wie de gemeente of het OCMW geen (her)huisvestingsoplossing vond. De dispatching was erop gericht om samen met de lokale besturen en de daklozensector een aan elke situatie aangepaste oplossing te bieden die sociale afhaking en dakloosheid voorkomt.

Deze procedure hoort bij het onthaal van Oekraïense vluchtelingen dat op pagina [hoofdstuk 2.4] wordt vermeld en wordt uitgelegd in omzendbrief 8 van Bruss’help.

Doorverwijzing van Oekraïense vluchtelingen in enkele cijfers

In 2022 telden we:

511 begunstigden die werden doorverwezen naar gewestelijke collectieve centra

in totaal 250 doorverwezen gezinnen

gemiddeld 6 meldingen per werkdag

“Door Oekraïense mensen door te verwijzen naar tijdelijke opvangvoorzieningen, kwam ik in aanraking met een realiteit waar ik nog maar weinig over wist. Het was een zeer verrijkende ervaring waar veel analytisch denkwerk en coördinatie bij kwam kijken: we luisterden naar hun vragen, bepaalden hoe dringend hun aanvraag was en zochten de huisvestingsoplossing die het best bij hun situatie paste.
Vooral de kwaliteit van de samenwerking met praktijkwerkers stelde ik erg op prijs. Ik had het gevoel dat al mijn collega’s de gezinnen op de eerste plaats hebben gezet en kwalitatief werk leverden met een altruïstische opzet. "

Barbara Gorgaini, maatschappelijk werkster van Bruss’help.

Nagekomen verbintenissen

Diensten blijven verlenen aan het hulpverleningsnetwerk en aan de doelgroepen
Vragende personen doorverwijzen naar hulp- en zorgverlening
Dispatching naar noodopvangcentra, hotels en onthaalhuizen
Noodopvang- en inschakelingcentra monitoren.

Afdrukken E-mailadres

2022 was een voorspoedig jaar voor de cel Onderzoek & Actie. De cel breidde haar activiteiten uit en kon de oplossingsgerichte aanpak waar ze in 2021 mee begon verder uitwerken. In navolging van de onderzoeken die in de afgelopen jaren werden uitgevoerd, heeft het ‘onderzoekscentrum’ van Bruss’help twee belangrijke evaluaties gepubliceerd en de themastudies verdergezet. Daar vloeiden nieuwe denkpistes uit voort om dakloosheid te voorkomen.

Evaluatie van de sociale projecten in hotels

Op vraag van de Minister van Maatschappelijk Welzijn publiceerden we in november 2021 een eerste evaluatie van de noodopvangvoorzieningen in hotels voor COVID-patiënten. Doel was de mogelijkheden in kaart brengen om projecten op te zetten in de tweede helft van 2021.

In oktober 2022 verscheen een tweede evaluatieverslag over de sociale projecten in hotels. Deze tweede evaluatie, uitgevoerd door Sarah Van Gaens, onderzocht de sociale projecten in hotels die ondertussen werden opgenomen in het herhuisvestingsplan voor daklozen (artikel 27). Het doel van deze evaluatie was om informatie te geven over de uitgevoerde acties en om als inspiratie te dienen. De sterke punten, zwakke punten en de moeilijkheden waar de medewerkers op stootten, werden belicht en er werden aanbevelingen gegeven voor de toekomst. Het hoofddoel was om te onderzoeken welke meerwaarde sociale projecten in hotels hadden voor daklozen wat betreft herhuisvesting, toegang tot rechten en welzijn, en om te bepalen of dit soort projecten op lange termijn kunnen worden verdergezet.

Arbeidstijd en uitgevoerde stappen 

Voorbereiding

De voorbereiding van de evaluatie begon midden januari. Het monitoring- en evaluatieschema dat werd gebruikt voor de kwantitatieve analyse van het eerste evaluatieverslag, werd aangepast. In dit schema staan gegevens uit de periode die liep van februari tot april 2022. Tegelijkertijd werden de documenten onderzocht, werden er evaluatiedoelstellingen vastgelegd en werd er een methode ontwikkeld.

Gesprekken, bezoeken en interviews

In februari nam de evaluator deel aan een werkgroep met de projectcoördinatoren, en voor specifieke vragen nam de evaluator contact op met de collega’s van Bruss’help. Ondertussen werden al verschillende gesprekken gevoerd met de projectmedewerkers over het correct invullen van het monitoringschema.

Gegevensverwerking en redactie van het verslag

Vervolgens werden de interviews uitgeschreven, de schema’s opgeschoond en geanalyseerd en aanvullende lectuur gezocht, zodat het verslag kon worden opgemaakt. Het verslag werd nagelezen door het begeleidingscomité, dat bestaat uit Harm Deleu (Odissee), François Bertrand en Louise Paquot.

Publicatie

Tot slot werd het verslag nagelezen door Eva Salman, vertaald door Belga, opgemaakt door Eva Salman en nagelezen door Sarah Van Gaens en Eva Salman.

Het verslag werd gepubliceerd op 18 oktober 2022.

Lees het evaluatieverslag over sociale projecten in hotels op www.brusshelp.org
Lees de samenvatting op www.brusshelp.org

Evaluatie van het huisvestingsproject (SIL) 

Na een eerste evaluatie van het huisvestingsproject (SIL) van ’t Eilandje door Ellyn Lheureux in april 2021 werd eind april 2022 een tweede evaluatieverslag opgesteld door Sarah Van Gaens.

De evaluatie was gebaseerd op de indicatoren die in de niet-exhaustieve lijst in de projectoproep stonden. Die indicatoren werden geëvalueerd op basis van de volgende documenten.

• Het bestek
• Het activiteitenverslag van de huisvestingsdienst en de anonieme statistieken.
• De notulen van de begeleidingscomités en brainstorms.

Zoals in de projectoproep werd beschreven, kwam er ook een evaluatiecomité samen, dat bestond uit een vertegenwoordiger van de logistieke dienstverlener, een vertegenwoordiger van de diensten van het Verenigd College en een vertegenwoordiger van de vzw Bruss’help.

In de zomer van 2022 voerden Pauline Tombus en Sarah Van Gaens ook een enquête uit bij de actoren uit de dakloosheidssector, om hun tevredenheid en behoeften te peilen wat betreft het centrale logistieke platform. De resultaten werden aan de coördinator van het huisvestingsproject, de administratie van de GGC en aan het kabinet van de verantwoordelijke minister bezorgd. Daardoor werd het huisvestingsproject bestendigd.

Telling van dak- en thuislozen

De telling van dak- en thuislozen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een belangrijke bron van gegevens voor de daklozenhulpsector. De vorige jaren werd de ETHOS-typologie gebruikt en dit jaar de ETHOS Light-typologie van FEANTSA. Tijdens de verzameling van gegevens wordt een momentopname gemaakt van het aantal thuisloze personen in verschillende leefsituaties. Dit onderzoek wordt om de twee jaar uitgevoerd – volgens dezelfde methode – om de evolutie van dit fenomeen in kaart te brengen. De gegevens werden dit jaar verzameld in de nacht van 8 op 9 november 2022.

Nieuwigheden voor de telling van 2022

Om de telling van 2022 te analyseren, werd de typologie ETHOS Light gebruikt. Door deze wijziging kunnen de tellingen in heel België gemakkelijker worden vergeleken. Deze typologie onderscheidt verschillende statistische categorieën van mensen zonder verblijfplaats.

Tijdens het onderzoek, dat werd uitgevoerd door Louise Paquot, werd ook voor de eerste keer gebruikgemaakt van een vragenlijst om gegevens te verzamelen over het traject dat de betrokkenen al hebben afgelegd (ter vervanging van de pre- en post-enquêtes).

Voorbereidingen

Deze activiteit vereiste veel voorbereiding, zodat de verschillende diensten (waaronder Bruss’help) op elkaar afgestemd zouden zijn tijdens de verzameling van de gegevens. Ter voorbereiding van de nachtelijke telling moesten verschillende partners uit de sector (vzw’s, gemeentes, OCMW’s enz.) en externe dienstverleners (MIVB, NMBS en BIM) samenwerken, werden straatwerkers geraadpleegd om te bepalen waar zou worden geteld, werden verschillende gebieden vastgelegd waar zou worden geteld en werden daar telacties georganiseerd. Om ruwe data te verzamelen, moest men contact opnemen met alle opvang- en huisvestingsdiensten voor thuislozen en met alle instellingen, kraakpanden en geconventioneerde opvangplaatsen.

Dit was de zevende telling en er werden twee wijzigingen aangebracht in de methodologie. Ten eerste werden de pre- en post-enquêtes vervangen door een vragenlijst voor alle huisvestingsorganisaties, dagcentra en OCMW’s, om meer informatie te verzamelen over het traject dat de daklozen al hebben afgelegd. Er vonden dus verschillende vergaderingen plaats met deze organisaties om die vragenlijst op te stellen, en enkele weken voor de telling waren er twee meetings waarbij de vragenlijst werd gepresenteerd. Het opstellen van de vragenlijst heeft enkele weken geduurd.
Ten tweede werden er focusgroepen georganiseerd met daklozen en maatschappelijk werkers om de resultaten van de telling te illustreren en te documenteren.

Over het algemeen werden er twee begeleidingscomités georganiseerd tussen juni en november 2022, om de telling op touw te zetten en om te bespreken wie wat zou bijdragen aan deze editie. Als we rekening houden met alle aspecten van deze telling, hebben collega’s uit alle cellen hieraan meegewerkt.

Rights First

Rights First is het antwoord op een projectoproep van de Europese Commissie, die op zoek was naar innovatieve oplossingen om armoede in Europa te bestrijden, in het bijzonder door een systeem te ontwikkelen om een minimuminkomen toegankelijker te maken voor zo’n 800.000 mensen die in bestaansonzekerheid leven, en hen zodoende toegang te geven tot meer goederen en diensten die hen terug op de arbeidsmarkt kunnen brengen. Om dat te verwezenlijken, heeft de Commissie het financieringsprogramma EaSI opgestart binnen het Europees Sociaal Fonds +, met als doel het maatschappelijke beleid te verbeteren door middel van sociale innovatie. In dat verband hebben Bruss’help en onze projectpartners, Diogenes, New Samusocial, Hobo, ’t Eilandje en het OCMW van de Stad Brussel, voorgesteld om een holistische aanpak te ontwikkelen die thuislozen in Brussel gemakkelijker toegang moet geven tot hun sociale rechten.

Het project bestaat nu al één jaar en moedigt ons aan om nieuwe manieren te verkennen om samen te werken en mensen te steunen. Concreet houden we bij deze holistische aanpak rekening met de specifieke behoeften van thuislozen om innovatieve, samenhangende en duurzame oplossingen uit te werken met de bevoegde overheden, met het doel om hen (terug) toegang te geven tot hun sociale rechten, een verblijfplaats voor hen te vinden en/of hen terug te introduceren op de arbeidsmarkt om alle daklozen in Brussel aan een thuis te helpen. Dit project zorgt voor begeleiding en werkt samen met organisaties uit de verschillende betrokken sectoren: daklozenhulp, overheidsdiensten en privébedrijven.

De doeltreffendheid van een langdurige samenwerking hangt af van de verdeling van de rollen en verantwoordelijkheden onder de partners, maar ook van de transparantie tussen alle partijen. Hoewel een werkverdeling tussen verschillende actoren heel wat organisatie vergt, heeft het ook veel voordelen: de partijen delen hun resources met elkaar (kennis en middelen) en er kunnen oplossingen uit voortkomen die politieke verandering teweegbrengen. Deze holistische aanpak ontwikkelen is dan ook een hele uitdaging, want het project verdedigt de rechten, de autonomie en de ambities van alle deelnemers.

De holistische begeleiding bestaat uit drie luiken: daklozen weer toegang geven tot hun rechten, een verblijfplaats en de arbeidsmarkt. De doelgroep omvat mobiele EU-burgers, voornamelijk Polen, Roma en Roemenen, maar ook mensen met de Belgische nationaliteit. Personen kunnen een beroep doen op de begeleiding van dit project indien ze tot een van de volgende twee groepen behoren:

• Personen zonder verblijfplaats die op straat of in een noodopvangcentrum leven, onbekend zijn bij de gemeentediensten of bij het OCMW, geen inkomen hebben en geen toegang hebben tot huisvestingsdiensten en de arbeidsmarkt.
• Personen die op straat of in een transitopvang leven, steun krijgen van het OCMW en een minimuminkomen hebben.

In Brussel is het ingewikkeld om mensen (opnieuw) toegang te geven tot hun sociale rechten, omdat er veel administratie bij komt kijken en men deze rechten vaak pas verkrijgt wanneer men een verblijfsvergunning heeft. Rights First maakt de administratie rond het minimuminkomen en het referentieadres eenvoudiger door overheidsinstanties te vragen om een speciale contactpersoon aan te stellen: ofwel een dakloosheidsdeskundige, ofwel een ervaringsdeskundige. Zo zullen de procedures sneller verlopen en zullen ze betrokkenen kunnen helpen om hun sociale rechten terug te krijgen en hun leefsituatie geleidelijk weer menswaardig te maken.

Wanneer we mensen begeleiden in hun zoektocht naar een verblijfplaats, proberen we altijd een duurzame oplossing te vinden. Helaas zijn de typische problemen waar daklozen op stoten, verergerd door de snel opeenvolgende crises van de afgelopen twee jaar. Daarom hebben we besloten om te focussen op oplossingen die mensen (weer) toegang geven tot hun rechten. Dit zijn tijdelijke oplossingen: mensen onderbrengen in transit- of collectieve opvangplaatsen.

Om daklozen weer toegang te geven tot de arbeidsmarkt, werken we samen met partners. In het kader van onze samenwerking met Actiris stelden we aan de kaak dat het voor thuislozen moeilijker is om een beroep te doen op hun diensten en dachten we na over oplossingen. Door samen te werken met privébedrijven, konden we jobopportuniteiten garanderen, aangevuld met een voortdurende begeleiding voor baanbehoud. Naast individuele begeleiding bieden we ook collectieve cursussen aan om mensen de vaardigheden bij te brengen die ze nodig hebben om werk te vinden, maar ook om de digitale kloof te overbruggen.

Note de bas de page (relative à la partie Rights First) : Deze informatie weerspiegelt enkel de mening van de auteur. Bijgevolg is de Europese Commissie niet verantwoordelijk voor de doeleinden waarvoor deze informatie wordt gebruikt.

 En vis-à-vis : Photographie : Photo_denombrement

Texte encadré sur la photo

Nagekomen verbintenissen

            Studies en analyses gericht op acties en oplossingen op basis van kennis.

            Hulp bij besluitvorming en ontwikkeling van nood- en inschakelingsmaatregelen

            Een evaluatieverslag over de sociale projecten in hotels, waarin de opportuniteiten voor nieuwe projecten worden aangehaald

            Een cel Onderzoek-Actie die bijdraagt tot het werk van de Bruss’help-comités

Afdrukken E-mailadres

2021 stond in het teken van de herstructurering van de coördinatie-instanties, om ervoor te zorgen dat Bruss’help over alle organieke, sectorgebonden bestuursinstanties beschikte die zijn bepaald in de ordonnantie. In 2022 was die herstructurering afgerond. De instanties kregen het hele jaar door werk van de thematische coördinatieclusters en bestonden uit medewerkers uit de hulp- en zorgsector met verschillende achtergronden en expertises.

Managementclusters voor gezondheids- en maatschappelijke interventies

De aanwerving van nieuwe consulenten en een activiteitencoördinatrice omwille van de grote turn-over in het laatste semester van 2021 was een grote uitdaging in het eerste halfjaar van 2022. Concreet moesten we de aangeworven coördinatoren in dienst houden, de nieuwe medewerkers opleiden over de werking van Bruss’help en de bedrijfscontinuïteit garanderen. Vanaf de eerste maanden van 2022, die in het teken stonden van de Oekraïnecrisis, konden we de bedrijfscontinuïteit garanderen door de cellen te reorganiseren.

De werkgroepen die actief waren van 2020 tot 2021, konden behouden worden door twee complementaire benaderingen:

• De eerste is gebaseerd op het schaalvoordeel van de overlegorganen: de “extramurale” groep die werd opgericht door het vroegere Strada, werd opgenomen in een grotere werkgroep rond straatwerk en mobiele interventieploegen (geleid door: Federico Ubaldi, crisisbeheerconsulent); de koepel Housing First, die werd opgericht tijdens de zittingsperiode 14-19, werd gevraagd om de processen van het Consortium Herhuisvestingsplan te helpen vormgeven (geleid door: Pauline Tombus, Ellyne Lheureux Juridisch adviseurs).
• De tweede was gericht op de versterking van de overlegorganen die reeds waren opgericht door de themaclusters (zie verder), waarbij in 2022 een doorgeefluik werd aangesteld binnen het organieke Comité voor Noodhulp en Inschakeling waardoor verslag kon worden uitgebracht over de verschillende projecten van Bruss’help. Alle consulenten van Bruss’help hebben in 2022 verslag helpen uitbrengen over de structurele opdrachten: Federico Ubaldi, Eléonore de le Court, Pauline Tombus, Ellyne Lheureux, Sarah Van Gaens, Louise Paquot en Constance de Combrugghe, en over de speciale opdrachten met betrekking tot de Oekraïnecrisis: Margaux Lebrun, Federico Ubaldi, Eléonore de le Court.

In 2022 werden ook de relaties met de administraties van het Gewest, de GGC, de COCOF, Iriscare en VG/VGC geformaliseerd, door de organisatie van een vergadering tussen de administraties met de leidende ambtenaren en de directie van Bruss’help. In maart 2022 werd de institutionele relatie met de diensten van de GGC (DVC) benadrukt tijdens de acties die Bruss’help ondernam om de Oekraïnecrisis aan te pakken. In 2022 werden de structurele banden met de DVC-GGC maandelijks aangehaald (tijdens samenwerkingsvergaderingen georganiseerd door Pauline Tombus, juridisch adviseur die de directie ondersteunt), maar ook die met de hoge ambtenaar en met de GOB in het kader van de Oekraïnecrisis (samenwerkingsvergaderingen die twee keer per maand werden georganiseerd door Margaux Lebrun, Oekraïne-consulente en Eléonore de le Court, activiteitenverantwoordelijke). In september 2022 vond een kwartaalvergadering plaats tussen Bruss’help en de POD Maatschappelijke Integratie. Deze vergadering werd georganiseerd door Sarah Van Gaens en Constance de Combrugghe, samen met de directie. De besproken onderwerpen waren de ontwikkeling van het Europees platform voor de bestrijding van dakloosheid en het toekomstige Belgische voorzitterschap van de EU-raad over dakloosheid en slechte behuizing.

Om bij te dragen tot een globaal beheer van de sociale acties voor daklozen, zijn in het tweede kwartaal verscheidene coördinatieclusters gecreëerd die geleid worden door de Consulenten van het team:

• Cluster noodhulp: omvat de vertegenwoordigers van de noodopvangcentra, de “sociale voorzieningen in hotels” en een werkgroep “toestand van de opvang”. Deze cluster werd geleid door Eléonore de le Court, activiteitencoördinatrice. De cluster komt tweewekelijks samen (20 sessies van een halve dag in 2022; 60,00 uur interne voorbereiding)
• Cluster herhuisvesting: verschillende opstartsessies met gewestelijke en lokale huisvestingsactoren, gevolgd door sessies van het Herhuisvestingsconsortium, gecoördineerd door Pauline Tombus en Ellyne Lheureux. Het consortium komt maandelijks samen en voor speciale werksessies (10 sessies van het consortium en 7 speciale sessies).
• Cluster veiligheid & openbare ruimten: deze cluster kwam samen in het tweede en derde kwartaal, op initiatief van de Directie en de consulent voor crisisbeheer van Bruss’help, Federico Ubaldi. Deze cluster bestaat uit: de korpschefs van de politiezones, de vertegenwoordigers van de minister-president en de minister van sociale zaken, de vertegenwoordigers van de minister van mobiliteit, de MIVB, de NMBS, De Lijn en hulpdiensten die actief zijn in de openbare ruimte.

Meer voorbereidingen voor de clusters om de kwaliteit te verbeteren:

In 2021 werd al een rationelere werkverdeling en coördinatie ingevoerd om voor elke administratie een beter aangepaste hulp uit te werken. In 2022 werd ervoor gekozen om onze werkkrachten sterker op langere termijn in te zetten binnen de comités en coördinatieclusters. Het doel? Bruss’help uitbreiden en initiatieven van partners stimuleren om samen maatregelen en projecten te ontwikkelen. De keuze om in te zetten op kwaliteit ging logischerwijs gepaard met langere individuele en collectieve intervisies tussen de directie en de consulenten: de directie zou hier gemiddeld 25,00 uur per week aan spenderen (25% meer dan in 2020-2021).

Wat wel nog hetzelfde bleef als in de afgelopen jaren, is dat de zomermaanden (juli-augustus) werden gebruikt om de indeling en inhoud van de activiteiten van 2022-2023 te plannen: de strategie voor Oekraïne en een opvangplan voor noodhulp en inschakeling doorheen het hele jaar. Alle personeelsleden van onze organisatie werden tussen maart en oktober 2022 voor deze acties ingeschakeld.

Een algemene tendens die in aanmerking moet worden genomen: bij een constant kader sinds 2021 wordt voor de functie van "consulent" een aanzienlijke toename van de tijd besteed aan coördinatiewerkzaamheden door de polen. In 2022 zal deze tendens gepaard gaan met een aanzienlijke hoeveelheid individueel werk voor het personeel. Deze werklast is des te belangrijker omdat hij vaak "onzichtbaar" is (en niet goed wordt erkend) door de externe partners.

Coördinatie van het justitieel welzijnswerk, een cluster die ondergebracht is bij Bruss’help

Deze coördinatiefunctie werd ondergebracht bij Bruss'help en staat onder leiding van Isabelle Etienne. Deze functie heeft gezorgd voor de ontwikkeling van verschillende partnerschapsprojecten, waaronder een project dat daklozen die de gevangenis verlaten opvangt in een hotel (Home Less Vincula).

In 2022 gaf de uitvoering van deze functie aanleiding tot de organisatie van vergaderingen van het overlegcomité voor justitieel welzijnswerk. Ook de opvolgingsvergaderingen van het project Home Less Vincula (Train Hostel) werden verdergezet, bijgewoond door de directie, de coördinatrice justitieel welzijnswerk en de medewerkers die daklozen doorverwijzen naar hotels (de cel Doorverwijzing van Bruss’help).  

Kits voor gevangenisverlaters: het aantal uitgedeelde kits blijft elk jaar min of meer gelijk (112 in 2022) en gevangenisdirecties moeten er nog steeds aan herinnerd en over geïnformeerd worden. Een werkgroep van GGC-medewerkers met betrekking tot justitieel welzijn heeft deze kits voor gevangenisverlaters geëvalueerd en de inhoud ervan aangepast, om zo goed mogelijk te voorzien in de behoeften van wie ervoor in aanmerking komt. Verder werd een boekje gedrukt met uitleg voor de gevangenis van Haren en werden criteria opgesteld voor de dienstverlening.

Nieuwe vestiging van Haren: 2022 stond ook in het teken van de voorbereiding van de nieuwe gevangenis van Haren.  De gemeenschappen werden door de coördinatoren vertegenwoordigd in de formele overlegorganen van Justitie: de conceptuele groep, de stuurgroep en de thematische groepen: opvang en jonge delinquenten. Om de expertise van de sector justitieel welzijn zo goed mogelijk te integreren, hebben de coördinatoren van de gemeenschappen vijf overlegwerkgroepen opgericht om het aanbod in Haren met de betrokken actoren voor te bereiden en te organiseren. Deze groepen hebben in 2022 tweemaal thematisch vergaderd:

Groep 1: Organisatie van sociale en psychologische bijstand voor gevangenen en hun familie 

Groep 2: Uitwerking van het opleidingsaanbod met betrekking tot de arbeidsmarkt  

Groep 3: Uitwerking van het sociaal-culturele en sportaanbod  

Groep 4: Gezondheidspromotie en drugs- en verslavingszorg  

Groep 5: Communicatie en public relations  

Actiegerichte informatie genereren

Onze snelle verspreiding van duidelijke en werkbare informatie werd toegejuicht door het hulpverleningsnetwerk sinds de oprichting van onze organisatie. Het is voor ons een erezaak om de kwaliteit van deze dienstverlening hoog te houden. Dat doen we via verschillende wegen, die dit jaar werden versterkt dankzij de communicatiestrategie van onze communicatieverantwoordelijke, Eva Salman (meer info op pagina [hoofdstuk 3.4]).

Omzendbrieven Bruss'help

De omzendbrieven zijn bestemd voor de directies van de centra en voor de hulpverleners, en ze werden opgesteld door al onze consulenten onder toezicht van de Directie, in samenwerking met de administraties (Brussels Hoofdstedelijk Gewest (GOB), GGC-COCOF-VG/VGC). In 2022 werden drie omzendbrieven uitgebracht:

Omzendbrief 8: Procedures voor de doorverwijzing van begunstigden van tijdelijke bescherming naar de door het Brussels Gewest opgezette collectieve opvangvoorzieningen

Omzendbrief 9: Hoge viruscirculatie in de sector voor hulp aan daklozen - omikrongolf

Omzendbrief 10: Over de modaliteiten voor de toewijzing van woningen (consortium herhuisvestingsplan).

FAQ's Bruss'help

De FAQ’s trachten een antwoord te bieden op praktische vragen van medewerkers uit de hulp- en zorgsector voor daklozen. Ze werden opgesteld door Frank Vanbiervliet, Eléonore de le Court en Margaux Lebrun en werden in 2022 voortdurend bijgewerkt. Er kwamen verschillende thema's aan bod: De telefonische bereikbaarheid van de diensten van Bruss’help, de maatregelen en voorzieningen voor ziektepreventie, toegang tot zorgverlening voor personen zonder verblijfsvergunning, de mobiele preventieteams, de inhoud en evolutie van de voorzieningen van Brussels Help Ukraine.

PILS

Net als de voorgaande jaren werd dit informatiekanaal voor de sector gebruikt om aan te kondigen welke maatregelen er werden genomen, wat bepaalde diensten deden en hoe ze werden aangepast. Het platform wordt beheerd door Eva Salman met de hulp van de interne assistenten Kathleen De Ruyter en Shan Wan, en in 2022 hebben er al 539 mensen zich geregistreerd. Deze tool werd in het tweede semester van 2022 aanzienlijk versterkt.

Help in Brussels en papieren kaarten

Via Help in Brussels kunnen hulpverleners hun weg vinden in het dienstenaanbod via pictogrammen en een zoekfunctie voor de aangeboden diensten en locaties. De gegevens worden in real time verzameld en bijgewerkt door de cel Doorverwijzing. De maatschappelijk werkers van de cel Doorverwijzing (Ellyne Kamanzi, Abdessamad Mejdoub en Anastasiya Zavrachayeva) houden informatiewijzigingen in de gaten en werken de site bij. Voordien gebeurde dit via infoflashes, maar intussen zijn de gegevens beschikbaar op onze website.  De dienst is gekoppeld aan de verdeling van papieren kaarten van Bruss’help met het aanbod van erkende diensten en hun locatie (in 2022 werden 6.000 papieren kaarten overhandigd aan professionele zorgverstrekkers).

Coördinatie ziektepreventie en risicobeheersing (COVER-team)

Na de pandemie en tijdens de eerste maanden van 2022, toen de coronacrisis op haar einde liep, was Bruss’help volop in de weer om een gezondheidsstrategie te bedenken ten dienste van de meest kwetsbare groepen in het Brussels Gewest. Door lessen te trekken uit de crisis en oplossingen te bedenken voor de gezondheidsuitdagingen, werd een gemengde groep samengesteld, met de DVC-GGC, Bruss’help en gespecialiseerde organisaties die in aanraking komen met de praktijk (Lama, Artha, Dokters van de Wereld, Samusocial).

De groep werd geleid door Federico Ubaldi en ontwikkelde vanaf maart 2023 protocollen voor het gebruik van nood- en inschakelingscentra voor preventie en interventie bij virale ziektes enerzijds, en voor de behandeling van schurft en parasitaire infecties anderzijds. Daarnaast haalde Bruss’help inspiratie bij de Franse mobiele hulpverlening om samen met deze groep een nieuw project op te starten binnen LAMA  (de uitvoering) en Bruss’help (de institutionele kant): het COVER-team voert interventies uit in noodopvangcentra, onthaalhuizen en precaire verblijfplaatsen (kraakpanden). Deze teams focussen op de volgende zaken: de algemene gezondheidssituatie analyseren (risico op COVID, tuberculose, schurft enz.), individuele gezondheidssituaties analyseren (verslaving, HIV, HCV, geestelijke gezondheid enz.), informatie- en preventiesessies organiseren (voornamelijk over infectieziektes), gezondheidsrisico’s die samenhangen met drugsgebruik beperken, focussen op zeer gevaarlijke situaties, dag- en nachtdiensten organiseren indien de bewoners dringende hulp nodig hebben, eerstehulpverlening en counseling (info over HCV-screening, HIV, drugs enz.), samenwerken met medisch-sociale diensten in Brussel. Als SPOC (single point of contact) voor dakloosheid en gezondheidspreventie werd deze instantie in december 2022 direct als eerstelijnshulp ingezet voor de begeleiding van de bewoners van het kraakpand in de Paleizenstraat. De cel Onderzoek en Actie besteedde gemiddeld 8,00 uur/week aan de oprichting en inschakeling van deze nieuwe gewestelijke instantie, de opvolging na de lancering niet meegeteld. Sinds de COVER-teams van start zijn gegaan, hebben ze al zeer belangrijke bijdragen geleverd voor de coördinatie:

• Preventie en melding: voortdurende opsporing van gevaarlijke situaties en hun locaties. Toen het extreem koud was en mensen moesten verhuizen naar nieuwe kraakpanden (voornamelijk in de Paleizenstraat), kwam Bruss’help direct in aanraking met de realiteit van deze kwetsbare personen. Op basis van wat we hier zagen, konden oplossingen op maat worden uitgewerkt.
• Feedback en kennis opbouwen: gestructureerd reageren. De teams kunnen hun praktijkervaring gebruiken wanneer ze hun project(en) later opnieuw uitvoeren in dezelfde of andere omstandigheden. Het doel is om lessen te trekken uit wat goed en slecht ging om bepaalde reflexen, procedures en richtlijnen op te stellen en medewerkers te motiveren om die te volgen, zodat ze risico’s kunnen voorkomen en beter kunnen reageren.

Deze methode werd al overgenomen voor andere projecten die Bruss’help coördineert, en vanaf het laatste kwartaal van 2022 werd een voorstel omtrent een verbeterde tool ontwikkeld voor het beheer van openbare ruimten (trein- en metrostations).

De ontwikkeling van een verbeterd dienstplatform staat gepland voor het tweede semester van 2023. Deze operationele hub van Bruss’help zal verantwoordelijk zijn om initiatieven te nemen, te overleggen en individuele en collectieve oplossingen te coördineren.

• Dienstplatform: zal gemeentes, OCMW’s, de MIVB, de zorgsector en Bruss’help samenbrengen rond probleemstations door de situatie van elk station apart te onderzoeken en oplossingen op maat te zoeken.
• Geleidelijke inclusie van andere eerstelijns- en anderhalvelijnszorgverleners. In de laatste fase van de ontwikkeling van dit project zal het platform in extra tools voorzien voor diensten die concreet en innovatief werken aan de responsvoorzieningen die in mededeling nr. 2 van Bruss’help werden beschreven.
• De mobilisatie van zorgverleners op onoverdekte plaatsen is van cruciaal belang. Het feit dat Brusselse zorgverleners slechts bevoegd zijn voor een bepaald grondgebied en een bepaalde doelgroep, is een uitdaging voor de mobilisatie van responsteams.

“De praktijkervaring van de consulenten van Bruss’help gaat verder dan de daklozensector alleen. Daar schuilt hun kracht. Het feit dat ze vertrouwd zijn met de realiteit van andere professionele organisaties en zich kunnen aanpassen aan de diverse situaties in Brussel, was ontzettend nuttig bij de uitwerking van het COVER-project.”

Eric Husson, Directeur Project LAMA

“Toen we met de steun van Bruss’help de basis van COVER legden, werden persoonlijke, logistieke en emotionele verhalen gedeeld, maar werd ook een originele, specifieke knowhow verzameld en ontwikkeld die we kunnen uitwerken en delen en waar misschien zelfs een theorie uit kan voortvloeien. "

Michel Rolland, Dokters van de Wereld

Een gestructureerde aanpak voor het onthaal van Oekraïense vluchtelingen

Om klaar te zijn voor de vluchtelingen die de oorlog in Oekraïne zijn ontvlucht en hen in menswaardige omstandigheden te kunnen ontvangen, heeft ons team sinds het begin van het conflict (februari 2022) een crisisrespons uitgewerkt met onze partner Safe.Brussel en in samenwerking met het Rode Kruis, het Burgerplatform (BxlRefugees), New Samusocial, en in overleg met de NMBS, de MIVB en de spoorwegpolitie. Zo werd er onder andere een onthaal- en doorverwijzingsloket opgericht in het station van Brussel-Zuid, om vluchtelingen bij aankomst naar het registratiecentrum te begeleiden en meteen onderdak te bieden.

Na de eerste noodhulp moesten we een gestructureerde aanpak bedenken en implementeren. We stonden voor een dubbele uitdaging:

• Oplossingen voor elke situatie vinden of uitwerken om sociale afhaking en dakloosheid te voorkomen.
• Een modeltraject ontwikkelen om Oekraïense begunstigden van tijdelijke bescherming in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest door te verwijzen naar collectieve opvangplaatsen en zo afhaking te beperken.

Daartoe werden vanaf de opening van het eerste langetermijnsonthaalcentrum in Brussel, in juli 2022, in de achtste omzendbrief van Bruss’help de modaliteiten bepaald voor de doorverwijzing van die begunstigden en werd de samenwerking tussen Bruss’help, de lokale besturen (gemeentediensten en OCMW) en de zorgsector gestructureerd. Het doel was om het werkelijke risico op afhaking van de Oekraïense begunstigden van tijdelijke bescherming te voorkomen en te bestrijden. Daartoe werd een hulptraject uitgestippeld om een zo goed mogelijke opvangoplossing te vinden voor mensen die uit hun verblijfplaats worden gezet of geen verblijfplaats hebben.

Bruss’help wilde een duidelijk, betrouwbaar en inclusief doorverwijzingssysteem creëren waarbij zowel de publieke sector als de Oekraïense gemeenschap betrokken worden. Zo worden personen die opvang nodig hebben, geholpen naargelang hun behoeften. Indien men geen opvangoplossing kan vinden, dient Bruss’help als vangnet dat deze personen doorverwijst naar een collectieve opvangplaats.

Innovatieve hulpmiddelen ontwikkelen, omkaderen en bedenken

Onze teams waren in 2022 voornamelijk actief rond twee specifieke beleidsterreinen: de omkadering en stimulering van hulpmiddelen en de ontwikkeling van concrete preventie- en interventiemaatregelen.

Deel projectomkadering:

In het kader van het herhuisvestingsplan heeft Pauline Tombus deelgenomen aan de overlegvergaderingen met de actoren op het gebied van huisvesting en heeft ze de overeenkomsten voor de terbeschikkingstelling van hotels opgevolgd. Die overeenkomsten gingen over de opvang van 300 daklozen in hotels met begeleiding door psychosociale hulpverleners van bedrijven en de overheid:    de gemeente en het OCMW van Molenbeek, het OCMW van de Stad Brussel, Doucheflux en Source. Midden 2022 besloot de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid echter om de financiering van het merendeel van deze voorzieningen stop te zetten. Daarom werd de opvolging overgedragen aan de twee overgebleven projecten voor 2022-2023 (interne workload van 2,00 uur/week, doorverwijzing niet inbegrepen): het jongerenproject van OCMW Brussel en Hotel Doucheflux (zie: Verslag Bruss’help opgesteld door Sarah Van Gaens).

Pauline Tombus heeft er ook voor gezorgd dat de comités de logistieke functie centraliseerden in het kader van het herhuisvestingsplan, waardoor de psychosociale actoren konden focussen op het begeleiden van de gebruikers en op alle administratieve procedures die gepaard gaan met de herhuisvesting van mensen. Dit logistieke platform (SIL, Service d’Installation en Logement, of ‘huisvestingsdienst’) verleent de materiële steun die nodig is om ervoor te zorgen dat daklozen zonder problemen een opvangplaats vinden. De vzw ’t Eilandje staat in voor de verwezenlijking van dit platform, in samenwerking met de partners van Housing First en het netwerk van verenigingen die daklozen helpen. Bruss’help zorgt voor de opvolging van het project: Het begeleidingscomité is in 2022 vier keer samengekomen.

De begeleidingscomités die de transithuisvestingsprojecten beheren die voor 2022 werden opgestart (ISSUE, Evercity enz.), werden eerst opgevolgd door Ellyne Lheureux, en daarna door Pauline Tombus voor de rest van het jaar. Deze comités hebben 5 werksessies georganiseerd, waarbij een monitoringrooster voor de huisvestingsprojecten werd opgesteld en een evaluatiedocument werd opgemaakt voor het overheidsbeleid. Deze gedeelde opdracht werd uitgevoerd door Pauline Tombus en Sarah Van Gaens en de implementatie ervan staat gepland voor 2023.

In december 2021 werd het ‘COVID-crisiscomité van Bruss’help’ omgevormd tot het ‘comité voor gezondheidsmonitoring en huisvesting’. In het eerste kwartaal kwam dit comité samen onder leiding van Federico Ubaldi. Het werd gelinkt aan een tweewekelijkse medische werkgroep waaraan Bruss’help en de cel Hygiëne van de GGC deelnemen. Door deze hervorming die samen met de GGC werd doorgevoerd, kon Bruss’help zich in de eerste helft van 2022 concentreren op de volgende actiepunten: controles door referentiedokters bij groepen daklozen (erkende centra, omkaderde verblijfplaatsen, kraakpanden), de hervorming van het OST dakloosheid en de corona-exitstrategie. 7 comités en 10 technische groepen (interne workload van 6,00 uur/week) bleven in 2022 actief, voor ze de fakkel doorgaven aan een nieuw concept van Bruss’help: COVER (zie: 2.3).

Deel conceptontwikkeling:

Naast het COVER-team en de aanpak van de Oekraïnecrisis die hierboven werden beschreven, vonden er in 2022 twee belangrijke nieuwe projecten plaats: het begin en de voltooiing van de werken van het consortium ‘Housing Plan’ en de ontwikkeling van de coördinatie van het Europese project Rights First.

• Housing Plan: het doel van het consortium, dat werd gecoördineerd door Pauline Tombus, was om een methode te ontwikkelen om de voorziene woningen toe te wijzen, zodat de opvangplaatsen in de dakloosheids- en gerelateerde sectoren zeker eerlijk en transparant worden verdeeld. Deze methode werd uitgewerkt op basis van een overleg tussen de partners en werd overeengekomen door de leden: CCL, Bru4Home en de afgevaardigden van het Comité voor Noodhulp en Inschakeling. De werken die werden uitgevoerd in het kader van de maandelijkse sessies, werden in december 2022 afgerond. De volgende stap zal zijn om de Brusselse dakloosheids-, opvang- en gerelateerde sectoren op de hoogte te brengen van dit nieuwe toewijzingssysteem in het eerste semester van 2023.

Het Housing Plan in enkele cijfers:

In 2022: 183 opvangplaatsen ter beschikking gesteld

Een aandachtspunt: tegen 2024 moet Bruss’help een strategie hebben ontwikkeld voor het registreren van opvangplaatsen dat overeenkomt met het toekenningssysteem. Een solide en efficiënt toekenningsmechanisme heeft enkel zin als er zeker voldoende opvangplaatsen beschikbaar zijn, zodat actoren niet moeten concurreren om mensen op te vangen en om correct in te spelen op de groeiende vraag die het gevolg is van de toenemende bestaansonzekerheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

• Rights First: Rights First werd opgericht in januari 2022 en is het eerste Europese project dat op gewestelijk niveau wordt gecoördineerd waaraan Bruss’help deelneemt. Het hoofddoel is het herzien van de huidige begeleidingsprocedures voor kwetsbare personen en van het beleid om hen gemakkelijker toegang te geven tot hun sociale rechten. Het project wordt gecoördineerd door Constance de Combrugghe, en ook de partners UK Crisis, San Joan de Déu, HOBO, Diogenes, ’t Eilandje, New Samusocial en het OCMW van de Stad Brussel werken eraan mee.

Het project werd gepresenteerd in maart 2022: mensen uit de daklozensector, uit de academische wereld en overheidsmedewerkers, onder meer van de Europese Unie, waren aanwezig. Bij deze gelegenheid werden interessante gesprekken gevoerd, die nogmaals benadrukten dat we samen meer kunnen bereiken en personen uit een eindeloze negatieve spiraal van noodopvang en tijdelijke oplossingen kunnen helpen.

Het project werd ook gelinkt aan twee Europese partners om zo veel mogelijk te leren uit hun kennis ter zake. Crisis stelde haar knowhow ter beschikking, zodat we een holistische aanpak konden ontwikkelen en opvolgen. Tijdens een tweede training gaf de organisatie meer uitleg over hoe ze politieke verandering teweegbrengt en thuislozen betere diensten verleent. Sant Joan de Déu vertelde hoe de organisatie duurzame partnerships uitbouwt en legde uit hoe ze de autonomie en economische kansen van thuislozen verbetert via een holistische aanpak.

Een aandachtspunt: in 2023 zullen de partners blijven experimenteren met innovatieve oplossingen voor hun eigen organisaties. Bruss’help zal dit project leiden met behulp van instrumenten die reeds werden getest in het Brussels Gewest, maar zal ook investeren in coördinatie en overleg met de Brusselse OCMW’s, om concrete praktijken uit te werken om daklozen en mensen die hun woning dreigen te verliezen toegang te geven tot hun sociale rechten, die repliceerbaar zijn op lokaal niveau.

• Jonge kinderen en moeders: in oktober 2022 klaagden ONE en Kind & Gezin aan dat moeders en jonge kinderen van elkaar werden gescheiden in noodopvangcentra na een bevalling of ziekenhuisopname. Daarom heeft ons team maandelijkse meetings georganiseerd met deze twee organisaties en met de sociale dienst van het medisch centrum Sint-Pieter en het netwerk. Deze meetings werden geleid door Federico Ubaldi en leverden in januari 2023 een doorverwijzingsprotocol op. Deze contacten zullen onderhouden worden om de samenwerking te versterken, de werkprocedures te structureren en onderbrekingen in de hulpverlening te voorkomen. Wat betreft de structurele doelstelling: er zal een specifieke interventie-aanpak worden uitgewerkt in het belang van het kind.

Coördinatie en overleg als kernactiviteit:

In hoofdstuk 1 toonden we dat de consulenten van Bruss’help een groot deel van hun uren besteden aan coördinatie en overleg. Als we de activiteiten uit dit hoofdstuk toevoegen aan de activiteiten van de organieke comités, dan kunnen we de verhoudingen per thema en per hulpterrein visualiseren met een gewogen gemiddelde. Dankzij deze infografiek kunnen we de ernst van de verschillende noodsituaties die elkaar in het Brussels Gewest opvolgden, van een afstand bekijken.

*****

In 2021 werd een belangrijke keuze gemaakt, en ook in 2022 blijft dit punt op de voorgrond staan: alle medewerkers van Bruss’help moeten voorrang geven aan gezamenlijke actie om de organisatie extern te vertegenwoordigen. Het is voor onze consulenten dus een prioriteit om in contact te staan met de praktijk en met onze partners tijdens hun organieke opdrachten. Daarom woonden ze minder evenementen en conferenties bij dan tijdens de vorige zittingsperiode (steunpunt Strada). Deze cultuurverschuiving vloeit voort uit de ontwikkeling van Bruss’help als een publiek agentschap. 

Tot slot zal in 2023 worden bekeken hoe de vroegere koepel Housing First (waar intussen 7 erkende dienstverleners aan meewerken) kan worden overgenomen in coördinatie met Bruss’help. Op het moment van schrijven wordt nog met de GGC besproken wat die coördinatie precies zou inhouden. Om de nieuwe invulling van deze coördinatie positief te laten verlopen, zullen we hier in het boekjaar 2024 financiële middelen voor moeten vrijmaken, zodat dit project van start kan gaan. 

Monitoring van het sociale noodnummer

Het beantwoorden van de oproepen die daklozen melden en het beheer van het sociale noodnummer is een van de taken die door de Ordonnantie aan Bruss'help zijn toevertrouwd (art. 62 tot 65).

In 2022 gebeurt de verwerking van deze meldingen overdag, van maandag tot vrijdag, gezamenlijk door de cel Doorverwijzing van Bruss’help en de dienst Regulering van New Samusocial. New Samusocial neemt ook de weekends en avonden voor zijn rekening.

Wat de coördinatie betreft, was de monitoring van het sociale noodnummer in 2022 gericht op de hervatting van regelmatige intervisievergaderingen tussen Bruss’help en New Samusocial. Tijdens de vijf vergaderingen kon het kader worden vastgelegd van een nieuwe onderaannemingsovereenkomst waarin de rollen van elke operator worden toegewezen. Tegelijk worden voortaan ook elk kwartaal een nauwkeurigere rapportage van de reguleringsactiviteiten en de documentatie van de activiteitsgegevens van het sociale noodnummer doorgegeven door New Samusocial.

Nagekomen verbintenissen

Nood- en inschakelingscentra samengebracht voor overleg.

Flexibele crisiscoördinatie: Loket Oekraïne en “extreme koude”

Uitwerking en lancering van gezondheids- en maatschappelijke aanpak: het COVER-team.

Ontwikkeling van een preventieve inschakelingsaanpak voor de Oekraïnecrisis.

Ontwerp van een toekenningssysteem voor het Housing Plan.

Opvolging van de gedelegeerde opdrachten van het sociale noodnummer.

Afdrukken E-mailadres